Dinka | Thuɔŋjäŋ: Tɛ̈ɛ̈uë röt në lon ë riadha de nyɛɛië dhuruup yic – cɛɛthë guöp ku pɛ̈lë röt piny ago dɛ̈k ku dhuruup nyaai
Yennë tɛ̈ɛ̈uë röt në lon ë riadha de nyɛɛië dhuruup yic kënë acï juiir ke bï yïn ya kony ba nhom ya tɔ̈ në wëëidu yic.
Të dhuk yïn wëëidu nhom piny amääth, ke yïn lëu ba wëër ë nhomdu ya dhuök piny ëyɛ. Alëu bë ya kony në tëŋë yic de dhurup.
Dhuökë rɔt në ye riadha kënë yic të kɔɔr yïn yeen.
Naa nhiaar ba kuen në riadha kënë yic ke cie ba piŋ, ke yïn bë athöör cï gɔ̈ɔ̈r yök piiny ëtënnë.
Tɛ̈ɛ̈uë röt në lon ë riadha de nyɛɛië dhuruup yic
Ɣɛn lɔ ba yïn caath në riadhat cekiic ke guɔ̈p ke nyɛɛi ë dhuruup, cï löm tënnë cɛɛthë guɔ̈p ku pɛ̈lë röt piny de Paul Gilbert ago däk ku dhuruup nyaai. Ee ya digiik lik ku ba rɔt caar/tïŋ yïtök. Yennë kë cï yïn bɛ̈i/ŋäär ëtënnë, na nɔŋ kuat ëkëriëëc nuai yï nhom, ke tääuë abak. Në kaam thiin kor. Yïn ye puöl ba ye kaam kënnë lööm ba rɔt tääu në lon nyɛɛi dhurup ku pɛ̈lë yï guɔ̈p piny. Yïn lëu ba riadha kënnë looi kë yï cë nyuc ka ca tɔ̈c piiny.
Jɔkku. Gɔl/jɔk ba wëëidu ŋic të miit yïn aliir alɔŋthïn në yï wum ku wɛ̈ɛ̈ië bic/aɣeer në yï thok. Yïn ruɔk yï piɔ̈u wëëi räm kenë wëëi ladïu dun dhiɛ amääth.
Ëmɛn tääuë yï nhom piny tënë yï cök. Yekï röt yök kadï? Thɔ̈ɔ̈ŋë däŋdu ëbɛ̈n në yï cök ke cɛɛthwei amääth në yï guöp ku le në tiɔpnhom ku kuëër wei. Ke yï wëëi thïn, them ba räl ke cökku luɔ̈ɔ̈i amääth. Wëëiku alɔŋthïn, ku cë man wëëi yïn aɣeer, pälë räl ke cökku yiic piny ku päl keek. Ke yï wëëi thïn, ŋic/det däk. Ke yï wëëi aɣeer, pälic ku yök cökku ëke cë röt päl piny.
Jɛtku ɣo gup nhial, tënë yï jiɛɛr. Ye keek duɔliic nhial? Them ba yï jiɛɛr dɔm, ku miɛɛtë keek nhial në ye kaam wëëi yïn thïn kënnë yic. Ke yï wëëi aɣeer, ke yï yök räl ke jiɛrku ëke cë röt päl piny ke dhuruup jɛ̈l në yï guöp në kuatë wëëi yic. Ke yï wëëi aɣeer, cɔk cɔ lɔ ëbɛ̈n.
Ëmɛɛn tënnë cinku nhïïm. Tääuë yï piöu/nhom në däk cï tɔ̈ɔ̈u ëtëtuï ku cɔk cɔ thɔɔr bic në yï guɔ̈p alɔŋde cinku. Ɣöiku, kökku, karku, ke le nhial alɔŋde yï jiɛɛr/jiir. Ku agut cï akër ben lɔpiny në guöpdu yic ëbɛ̈n në tiop nhom. Wɛ̈ɛ̈ië aɣeer ku cɔk cɔ lɔ ëbɛ̈n.
Ëmɛn ke yï jɔl yï nhom tääu pïny në guötë däk tɔ̈ në yï nhom, yï yeth ku nhompuöpic. Cɔk keek cɔ lɔ̈ŋ në kuatë wëëi yic. Thɔ̈ɔ̈ŋë däk kɛt piny tëk në yï pɛɛm, yï yäc, yï kɔ̈u, lɔ piny ëbɛ̈n në yï cök ku agut cë tiɔp nhom.
Në thökde, ke yï tääuë yï nhom piny në guɔ̈pdu yic ëbɛ̈n. Në kuatë kaam ye yïn wëëi looi, ke yï täk wɛ̈t cɔl 'pɛ̈lë rɔt piny'. Ka naa cïï ye kënnë piɛth tënë yïn, ke yï them wɛ̈t cɔl 'lɔdïu' ka 'ladïu'. Yök guɔ̈pdu ke päl käŋ në kuatë wëëi ye lööm ëbɛ̈n. Tɛ̈ɛ̈uku ɣo nhïïm në guöpdu yic ëbɛ̈n ku wëlkun ke pɛ̈lë röt piny në wëëi likiic.
Lɔ akër. Thölku/thɛ̈ɛ̈pku riadha kënë në kälik ke wëëi dït, wëëi mecic de yäc ku rïc ë rɔt. Jɔt cökku nhïïm. Riny yitku nhïïm amääth, kurë cinku, kök, ku jiɛɛr. Ŋic/tïŋ tɛ̈n yennë guöpdu rɔt yɔ̈k thïn në yemɛɛn, thɔ̈ɔ̈ŋë ke tɛ̈në gɔl/jɔɔk wɔ yen. Päl rɔt ba piɔ̈u ya miɛt në guöpdu, cëman de tɛ̈n yennë guöpdu rɔ̈t yɔ̈k thïn kë pieth tënë tɛ̈ɛ̈uë nhom thïn, piath ku tïïtë nyin piɔc jäl yiën yen. Të yïn rot yök kë yï cë rot juiir kuba jɔk ku cathë tën thiök ëmääth, kë yïn alëu ba nhiaar kuba dek në pïu ka cäm thiin teem rot. Tak yï nhom, yïn lëu ba dhuk ciëën në wëëidu yic ku them guöpdu yic në kuatë tëdɛ̈ në kööl ic ëbɛ̈n, ka puɔɔlë/riääŋë riadha kënë në door dɛ̈t peei. Loi në kuatë kaam wïc yïn yeen ba looi. Naa wïc ba käjuëc piɔ̈ɔ̈c në biäkde tɛ̈ɛ̈uë röt në lon ë nyɛɛië dhuruupic ku riadhat ke pɛ̈lë röt piny lëu ba keek ya looi baai, kë yïn lëu ba namba de kuɔny ë panda ya cɔɔlic në 1300 726 306 ago naŋ abora në baŋ alööc piɔliic, ke tïïtë nyin de rot lacök.
Tëlëpunkuɔny
Yup Namba ë Kuɔɔny Alɔŋ Pial Nhom Tɛ̈n Diäär Liɛc (National Perinatal Mental Health Helpline) abac
Tëlëpun 1300 726 306
Akölrou – Aköldhëtem 9nh – 7.30th AEST/AEDT
Tëlëpun kuɔɔny ë PANDA a tɔ̈u thok juääc, gut thuɔŋ du.
Na yup tëlëpun kuɔɔny ë PANDA, ka yï tuany “1” wën ɣok cɔɔl aŋic lɔn yïn a wïc raan agamlöŋ/athook.
Yïn a bë täu tiitic aɣet bɛ̈ raantök ë kɔc kuan wëët bën bïk tɔ̈thïn TEDÄ KE yïn adhil piŋ wët cë röl dɔɔm wën yïn thiëc ba jäl wët yic.
Yeŋö bë rot looi tɛ̈ cï yup du gam:
Yup du a bë gam ye raan wëët jam-Duŋgëlith. Ɣok aa wïc buk ŋic tɛ̈n thoŋ nhiaar - na cï wïc ba jam Duŋgëlïth a lëu ba lëk raan wëët thuɔŋ du nhiaar.
PANDA a bë raan wɛ̈ɛ̈r thok guir ku na tɔ̈u raan bï waar thok, ɣok aa bë gɔɔl luɔi ë kony yïn.
Na raan gɛ̈ɛ̈r thok ee cië tɔ̈thïn, ɣok aa bë yïn yuɔ̈p ciën.
Tɛ̈n wët nyäŋ piny thïn:
Nyiɛ̈ŋ wët piny kën aa bë nyin du cɔɔl atɔ̈thïn abɛ̈ric. Yïn a këc lɛ̈k ba ya cɔɔl yup ɣok ciën, raan töŋ ë kɔc kuan wëët a bë yïn yuɔ̈p.
Alimku ba rinku nyäŋ piny, tëlëpun namba, wäläya ku thok. Ɣok aa bë yïn yuɔ̈p ciën ke raan agamlöŋ/athok.
Na wïc lac kuɔny
Ke yï yuɔ̈p tɔ̈ɔ̈ric (000) tedä ke amaatnhom panakïm kërac cë tuöl.
Na yïn a wïc kony aɣer ë thäät Tëlëpun kuɔɔny ë PANDA lui, ke yuɔ̈p Lifeline atɔ̈ 13 11 14.
